การผิดสัญญาเช่า
ข้อเท็จจริง ผู้ร้องทำงานอยู่บริษัทแห่งหนึ่งซึ่งประกอบธุรกิจเกี่ยวกับการให้เช่าอุปกรณ์อิเล็คทรอนิคส์ ซึ่งรูปแบบการเช่าคือมีผู้ติดต่อจะเช่า โดยผู้เช่าจะมีการติดต่อนัดรับอุปกรณ์และคืนอุปกรณ์ แต่เนื่องจากมีผู้เช่าบางรายไม่ติดต่อเพื่อทำการคืนอุปกรณ์ เมื่อผู้ร้องติดต่อทางโทรศัพท์กลับไม่สามารถติดต่อได้ และไม่มีการติดต่อกลับใดๆ ทั้งสิ้น
ประเด็นคำถาม
1.สิทธิเรียกเบี้ยปรับในกรณีที่มีการกำหนดในข้อสัญญา
2.สิทธิเรียกค่าสินไหมทดแทนในกรณีลูกหนี้ผิดนัดชำระหนี้(คืนทรัพย์)
3.สิทธิในการร้องขอต่อศาลในกรณีลูกหนี้ไม่ชำระหนี้
ข้อกฎหมายเกี่ยวข้อง
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 213, 379, 564
มาตรา 379 บัญญัติว่า ถ้าลูกหนี้สัญญาแก่เจ้าหนี้ว่าจะใช้เงินจำนวนหนึ่งเป็นเบี้ยปรับเมื่อตนไม่ชำระหนี้ก็ดีหรือไม่ชำระหนี้ให้ถูกต้องสมควรก็ดีเมื่อลูกหนี้ผิดนัดก็ให้ริบเบี้ยปรับ ถ้าการชำระหนี้อันจะพึงทำนั้นได้แก่งดเว้นการอันใดอันหนึ่ง หากทำการอันนั้นฝ่าฝืนมูลหนี้เมื่อใด ก็ให้ริบเบี้ยปรับ
มาตรา 213 บัญญัติว่า ถ้าลูกหนี้ละเลยเสียไม่ชำระหนี้ของตน เจ้าหนี้จะร้องขอต่อศาลให้สั่งบังคับชำระหนี้ก็ได้เว้นแต่สภาพแห่งหนี้จะไม่เปิดช่องให้ทำเช่นนั้นได้ เมื่อสภาพแห่งหนี้ไม่เปิดช่องให้บังคับชำระหนี้ได้ถ้าวัตถุแห่งหนี้เป็นอันให้กระทำการอันหนึ่งอันใด เจ้าหนี้จะร้องขอต่อศาลให้สั่งบังคับให้บุคคลภายนอกกระทำการอันนั้นโดยให้ลูกหนี้เสียค่าใช้จ่ายให้ก็ได้แต่ถ้าวัตถุแห่งหนี้เป็นอันให้กระทำนิติกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งไซร้ศาลจะสั่งให้ถือเอาตามคำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของลูกหนี้ก็ได้
ส่วนหนี้ซึ่งมีวัตถุเป็นอันจะให้งดเว้นการอันใด เจ้าหนี้จะเรียกร้องให้รื้อถอนการที่ได้กระทำลงแล้วนั้นโดยให้ลูกหนี้เสียค่าใช้จ่าย และให้จัดการอันควรเพื่อกาลภายหน้าด้วยก็ได้
อนึ่งบทบัญญัติในวรรคทั้งหลายที่กล่าวมาก่อนนี้หากระทบกระทั่งถึงสิทธิที่จะเรียกเอาค่าเสียหายไม่ มาตรา 564 บัญญัติว่า อันสัญญาเช่านั้น ท่านว่าย่อมระงับไปเมื่อสิ้นกำหนดเวลาที่ได้ตกลงกันไว้มิพักต้องบอกกล่าวก่อน
การดำเนินการให้คำปรึกษา
1.กรณีที่มีการกำหนดเบี้ยปรับในข้อสัญญา
หากมีการกำหนดเบี้ยปรับในข้อสัญญา เมื่อผู้เช่าเป็นฝ่ายผิดสัญญา ผู้ให้เช่ามีสิทธิที่จะเรียกเบี้ยปรับได้ตามมาตรา 379
2.กรณีไม่มีการกำหนดเบี้ยปรับ
เมื่อมีการกำหนดวันเวลาส่งคืนทรัพย์ที่ให้เช่าแล้ว ผู้เช่าไม่ส่งคืนทรัพย์ดังกล่าวตามกำหนด ผู้เช่าจึงตกเป็นผู้ผิดนัด ตาม ม.204 วรรค 2 ผู้ให้เช่าจึงมีสิทธิเรียกดอกเบี้ยและค่าสินไหมทดแทนได้ ตาม ม. 222
ซึ่งในการดำเนินการนั้น ผู้ให้เช่าอาจมีหนังสือเตือนไปยังผู้เช่าก่อนว่าให้นำทรัพย์ที่ยืมไปมาคืนภายในกำหนดเวลา หากไม่นำมาคืนภายในกำหนดจะดำเนินการทางคดีต่อไป
3.กรณีลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ (ผู้เช่าไม่ส่งคืนทรัพย์ที่ให้เช่า)
เมื่อผู้ให้เช่าได้มีหนังสือไปยังผู้เช่าแล้ว ผู้เช่ายังไม่ดำเนินการแต่อย่างใด และผู้เช่ายังไม่มาติดต่อเพื่อคืนทรัพย์ ผู้ให้เช่ามีสิทธิที่จะดำเนินคดีผ่านทางศาลเพื่อขอให้ศาลบังคับชำระหนี้ได้ ตาม ม.213 วรรค 1
และถึงแม้ผู้ให้เช่าฟ้องร้องต่อศาลให้ศาลสั่งบังคับชำระหนี้แล้ว สิทธิที่จะเรียกค่าเสียหาย(เบี้ยปรับ หรือ ค่าสินไหมทดแทน) ตามข้อ 1 และข้อ 2 ก็ยังไม่สิ้นไป ตาม 213 วรรค 4
