สิทธิเรียกร้องในค่าสาธารณูปโภค, สัญญา
ข้อเท็จจริง
มารดาของผู้ร้องทำห้องพักให้บุคคลอื่นเช่า ได้ทำการแยกมิเตอร์ไฟไหญ่ 1 อัน และแยกมิเตอร์ย่อยออกตามห้องพักแต่ละห้อง ซึ่งมีอยู่ห้องหนึ่งที่น้าชายและครอบครัวอาศัยอยู่โดยอาศัยสิทธิตามพินัยกรรมที่เจ้ามรดกยกให้ น้าชายและครอบครัวก็ได้อาศัยอยู่เป็นเวลานาน ไม่เคยจ่ายค่าน้ำค่าไฟเป็นเวลากว่า 7 ปี ทุกครั้งที่มารดาผู้ร้องทวงถาม ก็เพิกเฉยและตอบกลับว่าไม่จำเป็นต้องจ่ายค่าน้ำค่าไฟ
ประเด็นคำถาม
1. น้าชายของผู้ร้องต้องรับผิดในค่าน้ำ-ค่าไฟหรือไม่
ข้อกฎหมาย
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 149, 193/30
การดำเนินการให้คำปรึกษา
ค่าน้ำ ค่าไฟนั้น เป็นค่าสาธารณูปโภค ซึ่งโดยหลักของเรื่องนิติกรรมสัญญานั้น ผู้ที่ขอใช้น้ำประปาจากการประปาและผู้ที่ขอใช้ไฟฟ้าจากการไฟฟ้าจะต้องเป็นผู้เสียค่าบริการ เนื่องจากมารดาผู้ร้องเป็นผู้ทำสัญญาขอใช้สาธารณูปโภค ได้กระทำการด้วยใจสมัคร มุ่งโดยตรงต่อการผูกนิติสัมพันธ์ขึ้นระหว่างมารดาผู้ร้องกับการประปาและการไฟฟ้า เพื่อก่อสิทธิเรียกร้องขึ้นระหว่างกัน ดังนั้นผู้ที่มีหน้าที่ชำระค่าบริการให้แก่การประปาและการไฟฟ้าจึงได้แก่มารดาของผู้ร้องนั่นเอง ส่วนกรณีที่น้าชายซึ่งเป็นผู้ใช้น้ำประปาและไฟฟ้าในห้องนั้น ไม่มีสิทธิและหน้าที่โดยตรงที่จะต้องชำระค่าน้ำประปาและค่าไฟฟ้าให้แก่การประปาและการไฟฟ้า เนื่องจากมิใช่ผู้ขอทำสัญญากับการประปาและการไฟฟ้า แต่อย่างไรก็ตาม การที่มารดาผู้ร้องตกลงให้น้าชายได้ใช้ค่าน้ำประปาและค่าไฟฟ้า และน้าชายของผู้ร้องตกลงที่จะใช้น้ำประปาและไฟฟ้า เนื่องจากมารดาของผู้ร้องมีการแยกมิเตอร์ไฟฟ้าออกเป็นห้องๆ มีเจตนาที่จะแยกค่าใช้จ่ายในส่วนของค่าน้ำประปาและค่าไฟฟ้าในแต่ละห้อง เป็นการกระทำการด้วยใจสมัคร มุ่งโดยตรงต่อการผูกนิติสัมพันธ์ขึ้นระหว่างมารดาผู้ร้องกับน้าชายของผู้ร้อง เป็นสัญญาชนิดหนึ่ง ทำให้เกิดสิทธิและหน้าที่ที่น้าชายของผู้ร้องจะต้องชำระค่าน้ำประปาและค่าไฟฟ้าให้แก่มารดาของผู้ร้องในฐานะที่เป็นคู่สัญญา หากน้าชายของผู้ร้องไม่ยอมชำระมารดาของผู้ร้องก็มีสิทธิเรียกร้องค่าน้ำประปาและค่าไฟฟ้าจากน้าชายผู้ร้องได้
ในส่วนของเรื่องอายุความนั้น สัญญาดังกล่าวมีอายุความ 10 ปี ตามมาตรา 193/30 มารดาของผู้ร้องมีสิทธิเรียกให้น้าชายชำระได้ภายใน 10 ปีนับแต่ขณะที่อาจบังคับสิทธิเรียกร้องได้เป็นต้นไป ได้แก่วันที่น้าชายผู้ร้องได้เข้ามาอยู่อาศัย
อนึ่ง หากน้าชายของผู้ร้องไม่ยอมชำระ มารดาของผู้ร้องก็มีสิทธิแจ้งการประปาและการไฟฟ้าเพื่อยกเลิกน้ำประปาและมิเตอร์ไฟฟ้าห้องดังกล่าวได้เนื่องจากมารดาผู้ร้องเป็นผู้ขอทำสัญญา เมื่อต้องการยกเลิกสัญญาก็ต้องแสดงเจตนาขอยกเลิกไปยังหน่วยงานดังกล่าว