ให้และซื้อขายที่ดิน
ข้อเท็จจริง
บิดาของข้าพเจ้าโอนที่ดินให้แก่ข้าพเจ้าโดยเสน่หาจำนวน 2 ไร่ตั้งแต่ปี 2549 หลังจากนั้นข้าพเจ้าจึงได้นำที่ดินที่ได้รับมาไปจำนองประกันหนี้เงินกู้ยืมจากสหกรณ์ในปี 2552 เพื่อนำเงินจำนวนดังกล่าวมาใช้ในการปลูกสร้างบ้าน 1 หลังตลอดจนสิ่งปลูกสร้างอื่นลงในที่ดินข้างต้น
ประเด็นคำถาม
- บิดาของข้าพเจ้าสามารถฟ้องร้องเรียกที่ดินแปลงดังกล่าวคืนจากข้าพเจ้าได้หรือไม่
- หากภรรยาของข้าพเจ้าซื้อที่ดินแปลงดังกล่าวต่อจากข้าพเจ้าจะถือว่ามีการเปลี่ยนมือผู้เป็นเจ้าของหรือไม่
หลักกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 525, มาตรา 456, มาตรา 531 และมาตรา 453
ประเด็นที่หนึ่ง กฎหมายกำหนดว่า การให้อสังหาริมทรัพย์ย่อมสมบูรณ์ต่อเมื่อได้ทำนเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ (ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 525 ประกอบมาตรา 456) ดังนั้น หากปรากฏว่าในขณะที่บิดาของท่านได้โอนที่ดินแปลงดังกล่าวให้แก่ท่านนั้น ได้มีการทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่อย่างถูกต้องตามกฎหมาย สัญญาให้ที่ดินอันเป็นอสังหาริมทรัพย์ดังกล่าวย่อมมีผลสมบูรณ์ และเป็นผลให้กรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้นโอนเปลี่ยนมือจากบิดาของท่านมาเป็นของท่านเองโดยสมบูรณ์ด้วย บิดาของท่านย่อมไม่มีสิทธิฟ้องร้องหรือดำเนินการใด ๆ เพื่อเรียกคืนที่ดินผืนดังกล่าวอีก เว้นแต่จะเป็นกรณีที่ท่านในฐานะผู้รับให้ที่ดินผืนดังกล่าวประพฤติเนรคุณตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 531 กล่าวคือ
(1) ประทุษร้ายต่อผู้ให้เป็นความผิดฐานอาญาอย่างร้ายแรงตามประมวลกฎหมายลักษณะอาญา
(2) ทำให้ผู้ให้เสียชื่อเสียง หรือหมิ่นประมาทผู้ให้อย่างร้ายแรง หรือ
(3) บอกปัดไม่ยอมให้สิ่งของจำภเป็นเลี้ยงชีวิตแก่ผู้ให้ในเวลาที่ผู้ให้ยากไร้ และผู้รับยังสามารถจะให้ได้
ดังนั้น หากไม่ปรากฏว่ามีข้อเท็จจริงตาม (1) – (3) บิดาของท่านย่อมไม่สามารถฟ้องร้องเรียกที่ดินแปลงดังกล่าวคืนจากท่านได้อีก
ประเด็นที่สอง สัญญาซื้อขายนั้น คือสัญญาซึ่งผู้ขายโอนกรรมสิทธิ์ในทรัพย์สินให้แก่ผู้ซื้อ และผู้ซื้อตกลงจ่ายเงินให้แก่ผู้ขาย (มาตรา 453) ดังนั้น หากภรรยาของท่านได้ซื้อที่ดินแปลงดังกล่าวต่อจากท่านอีกทอดหนึ่ง โดยสัญญานั้นได้ทำกันเป็นหนังสือและจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่อย่างถูกต้องตามกฎหมาย (มาตรา 456) กรรมสิทธิ์ในที่ดินผืนดังกล่าวย่อมโอนเปลี่ยนมือจากท่านไปยังภรรยาของท่านโดยผลของสัญญาซื้อขาย กรณีจึงต้องถือว่ามีการเปลี่ยนมือผู้เป็นเจ้าของในที่ดินผืนดังกล่าวแล้ว แม้จะเป็นการโอนเปลี่ยนมือกันในระหว่างสมรสก็ตาม